مطالعۀ تحلیلی نقوش گیاهی بر آبگینۀ سدۀ پنجم و ششم هجری ایران
Authors
Abstract:
سلجوقیان طایفهای از ترکمانانغز بودند که پایان حکومت آنها به دست خوارزمشاهیان انجام گرفت. آثار این دوره از شاهکارهایِ هنر دوران اسلامی محسوب میشود، از جملۀ این آثار هنرِ آبگینه میباشد که شیوۀ تزیین و ساخت آنها، این هنر را در جایگاه ویژهای قرار داده است. در تزئین این آثار، از نقوش هندسی، حیوانی، نوشتاری، انسانی و گیاهی استفاده شده است. هدف از پژوهش پیشرو، تمرکز بر شناساییِ نقوش گیاهی این دوره و مشخّص شدن پرکاربردترین نقش گیاهی مورد استفاده است. از اینرو، پژوهش حاضر در پیِپاسخ به دو پرسش میباشد؛ الف. نقوش گیاهی مورد استفاده بر آبگینۀ سلجوقیان کدامند؟ ب. پرکاربردترین نقش گیاهی در این دوره چیست؟ این پژوهش به روش تاریخی، با رویکردی توصیفی-تحلیلی و استناد به منابع کتابخانهای به سرانجام رسیده است. در این مقاله در مجموع 54 اثر به عنوان جامعه پژوهش تعریف گردیده که از این میان تعداد 42 آبگینه به روش نمونهگیری قضاوتی بهعنوان نمونه تحقیق انتخاب و تجزیه و تحلیل شده است. نتایج پژوهش گویای آن است که نقوش گیاهی بکار رفته بر روی آبگینۀ سلجوقیان شامل نقش: گل، اسلیمی، میوه، برگ، غنچه، پیچک و قرارگیری نقوش گیاهی در کنار نقوش هندسی، حیوانی و نوشتاری می باشند. همچنین مشخّص گردید که بیشترین نقش گیاهی مورد استفاده، نقش گلها میباشند که با شکلهای متنوع اجرا شده است. علاوه بر این بیشترین رنگ مورد استفاده در تزیین آبگینهها، رنگ سبز با طیفهای متنوع و در بخش شیوۀ اجرا و ابزار تزیینات، بیشترین شیوۀ اجرا استفاده از روش دمیده در قالب بوده است.
similar resources
نقد ادبی در سدۀ پنجم هجری
سده پنجم هجری آغاز شکل گیری نظریه های ادبی و نخستین تئوری ها در باب شاعری و شعر است. هرچند که نقد شعر در این دوره نیز شکل مدوّن و آکادمیک پیدا نمی کند، اما آنچه که موجب اهمیت و برجستگی این عصر در مقایسه با ادوار پیشین ادبی است، پدید آمدن آراء متنوعی در زمینه شاعری وشعر، و نقادی آن از دیدگاه های مختلف می باشد. آراء و نظریه هایی گه در آثار و نوشته های این عصر در مورد شاعر و شعر او آمده، نسبت به سد...
full textنقد ادبی در سدۀ پنجم هجری
سده پنجم هجری آغاز شکل گیری نظریه های ادبی و نخستین تئوری ها در باب شاعری و شعر است. هرچند که نقد شعر در این دوره نیز شکل مدوّن و آکادمیک پیدا نمی کند، اما آنچه که موجب اهمیت و برجستگی این عصر در مقایسه با ادوار پیشین ادبی است، پدید آمدن آراء متنوعی در زمینه شاعری وشعر، و نقادی آن از دیدگاه های مختلف می باشد. آراء و نظریه هایی گه در آثار و نوشته های این عصر در مورد شاعر و شعر او آمده، نسبت به سد...
full textتأثیر قرآن و فرهنگ اسلامی در زبان و ادب فارسی تا سدۀ پنجم هجری
درباره تأثیر فرهنگ اسلامی (قرآن، حدیث و دیگر مظاهر اسلامی) در زبان و ادب پارسی در قرن های یکم و دوم هجری و حتی تا اواخر قرن سوم، گاهی سنجیده و قابل اعتماد که بر پایه سندهای معتبر کتبی بدست آمده باشد، نداریم. این دوره به ویژه دو قرن نخستین آن، به بیان آقای دکتر محمدی، دوره انتقال و به تعبیر آقای دکتر زرین کوب، دو قرون سکوت نامیده شده است. به کمک قرائن موجود در زبان و ادبیات فارسی یعنی در نمونه ه...
full textسرآغاز دانش رنگشناسی در تمدن اسلامی تا پایان سدۀ ششم هجری
رنگها از جمله نمودهای طبیعتاند که از دیر باز توجه دانشمندان را به خود جلب کردهاند. در این مقاله سرچشمههای دانش رنگشناسی را در سدههای آغازین تمدن اسلامی معرفی میکنیم. یافتههای این پژوهش نشان میدهد که مسلمانان اندیشههای یونانیان را در این باره از طریق متون ترجم? شد? آنها به دست آورده و در بار? آنها تأمل کردهاند. در میان دانشمندان مسلمان تا پایان سد? ششم هجری، نظریههای متفکرانی همچون کِ...
full textدو اثر فارسی در مجموعۀ 1511 کتابخانۀ ملی ملک مورخ 517- 519ق؛ با اشارتی به انتقال آثار شیعی و آموزش عربیت در نیشابور سدۀ پنجم و ششم هجری
نسخۀ 1511 کتابخانۀ ملی ملک مجموعهای دارای آثاری مورخ میان سالهای 517 تا 519ق است. این مجموعه دارای متونی به زبانهای عربی و فارسی عمدتاً در زمینۀ آموزش عربیّت و ادبیات عربی و یک اثر در قراآت قرآنی و برخی مطالب پراکنده است. کاتبِ همۀ آثارِ مجموعه ابوجعفر محمدبن ابیالفضل الصایغی البیهقی است و از یادداشتهای وی دانسته میشود که نسخه را برای خودش کتابت کرده و عمدة آنها را بر استادان فن خوانده است. وجود...
full textبررسی مکتب حدیثی بصره تا پایان سدۀ پنجم هجری
شناخت و بررسی مکاتب حدیثی شیعه از جمله مباحث مهم دانش تاریخ حدیث است. در میان این مکاتب حدیثی، بصره مرکز تضارب اندیشه ها و پیدایش نحله های مختلف بوده است. شناخت چگونگی فعالیت راویان شیعی در آن و بررسی ابعاد گوناگون این فعالیتها و نیز شناخت صبغه حدیثی غالب در این منطقه، کمک شایانی در روشن شدن ابعادی از تاریخ حدیث شیعه در این شهر و تاثیر پذیری این مکتب از دیگر مکاتب حدیثی شیعه و اثر گذاری آن بر د...
My Resources
Journal title
volume 6 issue 18
pages -
publication date 2020-02-20
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023